San Diego Üniversitesi’nde (ABD) yapılan araştırmaya göre, tütün mamüllerinin içerdiği benzen isimli kimyasal lösemiye neden oluyor. Araştırma, tütün dumanının içerdiği kanserojen maddelerin yanı sıra, nargileyi yakmak için kullanılan kömürün çıkarttığı zehirli kimyasalların da tüketiciler tarafından solunduğunu ortaya çıkardı.
Hacettepe Üniversitesi Kimya Bölümü Başkanı Prof. Dr. Kadir Pekmez, nargile ve sigarada temel olarak fark olmadığı görüşünde. Tütünün havasız ortamda yanmasından dolayı benzen ve türevlerinin organik bileşikler oluşturduğunu ve insanda başta akciğer kanseri olmak üzere çeşitli hastalıklara ve bu bileşiklerin kan hücrelerine etki ederek lösemiye yol açtığını dile getiriyor. Pekmez, yanma sırasında ortaya çıkan karbonmonoksitin çok daha zehirli olduğunu söylüyor ve ekliyor; “Sigara ve nargile içen insanlar solunan karbonmonoksitle oksijeni kullanmaz hale geliyorlar ve geriye dönüşü olmayan bileşikler oluşuyor, kan hücrelerinin bloke olup çalışmamasına sebep oluyor” diyor.
“Benzen tek başına kanser nedeni”
Fatih Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi'den Onkoloji Uzmanı Doç. Dr. Orhan Şencan ise, benzenin tek başına kansere neden olmak için yeterli olduğu görüşünde. Benzen soluyan bir insanın DNA’sının bozulduğunu söyleyen Şencan, uzun dönemde kemik iliğini etkileyerek kan hücrelerinin sayısının düşmesine, trombosit denilen kan pıhtılaştıran maddelerinin yapımının azalmasına sebep olduğunu ve lösemi riski taşıdığının altını çiziyor. Şencan, çocuklarda rastlanılan lösemide, benzenin etkili olduğunu ifade ediyor.
Şencan'a göre benzen, tütün tüketilen ortamda bulunanların da giysilerine de yapışıyor. Kıyafetlere sinen benzenin kapalı ortama girilmesiyle tekrar salındığına dikkat çeken Şencan “üçüncü el tütün içimi” diye isimlendiriyor. Onkoloji uzmanına göre bu salınımın bile lösemi yapmaya yeterli olduğu görüşünde.
Uzmanlara göre benzene maruz kalmanın tek kaynağı tütün ürünleri değil.
Benzin, yapıştırıcı, boya, egzoz…
Kadir Pekmez, petrol ürünlerinin de benzen içerdiğini, örneğin benzin istasyonlarında soluduğumuz havayla bu sıvıya maruz kaldığımızı söylüyor. Özellikle pompacıların bu tehlikeyle karşı karşıya olduğunun altını çiziyor.
Benzenin endüstriyel üretimden kaldırıldığını vurgulayan Pekmez, yasaklanmadan önce ayakkabı yapıştırıcılarında, kimya sanayinde ve boyalarda kulanıldığını belirtiyor. Ürtemidne kalkmasına rağmen, son zamanlarda Çin’den Türkiye’ye girişi yapılan ve “zehirli ayakkabılar” olarak gündeme gelen ayakkabılarda kullanılan boyalarda bulunduğu konusunda uyarıyor.
Orhan Şencan, egzoz gazında da benzen bulunduğunu ve olabildiğince solumaktan kaçınılması gerektiğinin altını çiziyor. Şencan benzenin kısa vadedeki etkileri deri, gözler ve boğazda kızarıklık ve tahriş şeklinde gözlemlenebileceğini belirtiyor.
