Sağlık kuruluşu COMPASS Pathways ile 60’dan fazla ülkede faaliyet gösteren klinik araştırma organizasyonu Worldwide Clinical Trials, doğada 200’den fazla mantar çeşidinde bulunan halüsinojen (halüsinasyona yani gerçekte var olmayan nesnelerin görülmesine neden olan) etkili psilocybin maddesinin depresyon tedavisinde kullanılabileceği tezi üzere geniş çaplı klinik deneylere başlıyor.
Psikofarmakoloji (psikolojinin, ilaçların davranışlar üzerine etkilerine odaklanan dalı) dergisi Journal of Psychopharmacology‘de yayınlanan araştırmaya göre, ileri safha kanser hastalarına verilen psilocybin maddesi, depresyon ve anksiyetede 8 aya kadar etkisi sürebilecek ani düşüşlere sebep oluyor.
New York Üniversitesi Langone Tıp Merkezi bağımlılık psikolojisi bölümü başkanı ve aynı yerde yürütülen psilocybin tedavisi araştırmasının baş araştırmacısı Dr Stephen Ross, tedavinin etkileri üzerine “İnsan beyni bu tür algı farkındalıklarını deneyimlemeye programlı. Kişilerin bu içsel sistemleriyle biraz oynadığımızda farklı kültürlerde spiritüel ya da mistik olarak adlandırılan deneyimler açığa çıkarabiliriz. Bu deneyimler sonucunda hasta, kişisel egosu ile dış dünyayla olan bağlantısının ayrıştığını, kendini evrendeki bir tür enerji veya bilinç akışının bir parçası olarak hissederek doğanın tümüyle bir olma haline girdiklerini söylüyorlar. Hastalar tamamen farklı bir algı boyutuna geçiş yaptıklarını hissediyorlar, bu tıpkı bir rüyadan uyanmak gibi” diyor.
Dünya Sağlık Örgütü’nün yayınladığı bilgi yazısına göre depresyon günümüzün en hızlı büyüyen ruh sağlığı sorunlarından biri. Dünya genelinde 300 milyondan fazla insan depresyonla boğuşuyor. 2005 ile 2015 yılları arasında bu oran yüzde 18 artış gösterdi. Bunların arasında ise tedaviye dirençli depresyon vakası (altı ay yeterli dozda antidepresan ilaç kullanımı ve 8-10 haftalık psikoterapiye rağmen iyileşme göstermeyen vakalar) sayısı 100 milyonun üzerinde.
COMPASS Pathways’in kurucusu ve başkanı George Goldsmith, ruh sağlığı sorunlarının tedavi yöntemlerinde yeni bir yaklaşıma ihtiyaç duyulduğunu, hâlâ bu tıbbi durumla boğuşmakta olan çok sayıda hastanın bulunduğunu belirtiyor ve ekliyor: “COMPASS olarak tedaviye direnç gösteren depresyon vakalarında uygulanmasını planladığımız psilocybin tedavisinde büyük ilerlemeler kaydediyoruz. Daha önce yapılan birçok akademik çalışma bize psikoaktif maddelerin (merkezi sinir sisteminde etkisini gösteren ve beynin işlevlerini değiştirerek algıda, ruh halinde ve bilinçlilikte geçici değişikliklere neden olan kimyasal maddeler) depresyon tedavisinde kritik rol oynadığını göstermişti. Worldwide Clinical Trials ile ortaklık kurmamızın ardından sekiz farklı ülkeden standart tedaviye direnç gösteren 400 hasta üzerinde, ilk defa geniş çaplı kontrollü randomize bir deney yapabilecek olanağa ve uzmanlığa sahibiz.”
Psilocybin içeren Psilocybe semilanceata, en etkin halüsinojen mantarlardan. (Fotoğraf: David Kelly)
Doktorlar yine de ruh sağlığı bozukluğu yaşayan kişileri yasadışı edinilen maddelerle kendilerini tedavi etmeye çalışmamaları için uyarıyor.
Çek Cumhuriyeti, Finlandiya, Almanya, Hollanda, Norveç, Portekiz, İspanya ve İngiltere’de gerçekleştirilecek deneyler 2018’in ilk çeyreğinde başlayacak.
COMPASS Pathways
COMPASS Pathways 2015’de kuruluşlu, ruh sağlığı üzerine alışmalar yürüten, delile dayalı yenilikçi bir sağlık şirketi. AB ve ABD’deki ileri dönem depresyon hastaları için halüsinojen etkisi yüzünden sihirli mantar olarak tanınan mantarların içinde bulunan psilocybin maddesinin kullanıldığı bir tedavi yöntemi geliştirmişler. Nöroloji, psikoterapi psikofarmokoloji ve teknoloji yardımıyla hastalarının ruh sağlıklarını iyileştireceklerine inanıyorlar.
