“Yurtdışında eğitim sektörü” temsilcilerine göre her yıl yaklaşık 50 bin Türk öğrenci, okumak için Türkiye dışındaki üniversite ve eğitim kurumlarını tercih ediyor. Bu kurumlar, çeşitli fuarlarda bir araya gelip potansiyel “müşteri”lerine kendilerini tanıtıyor. Geçtiğimiz ay İstanbul’da Hilton Oteli’nde gerçekleşen IEFT Yurtdışı Eğitim Fuarı, bunlardan biriydi. İstanbul yarın aynı amaçla düzenlenen bir başka fuara ev sahipliği yapıyor. Elmadağ’daki Ceylan Intercontinental Oteli Akare Yurtdışı Eğitim Fuarı’na kapılarına açıyor. 8-9 Kasım 2008 tarihlerinde gerçekleşecek bu fuar önümüzdeki hafta içerisinde sırasıyla Ankara, İzmir ve Adana’ya da gidecek.
Bu fuarlarda neler oluyor? Kim, hangi nedenle yurtdışında okumak istiyor? Peki bu istek öğrenciye neye mal oluyor? Bu soruları 18-19 Ekim’de İstanbul’ gerçekleşen IEFT Yurtdışı Eğitim Fuarı’nın standları arasında gezerek cevaplamaya çalıştık.
Bu yıl on dördüncüsü düzenlenen İngiltere, Fransa, Amerika, Kanada ve Avustralya başta olmak üzere yirmi ülkeden temsilcinin katıldığı fuar, gelecek planları yapan öğrenciler ve bu hayallerin ne kadara mal olacağını merak eden aileleri tarafından büyük ilgi gördü. Yılda iki kez düzenlenen ve yedi yıldır İstanbul, Ankara İzmir ve Bursa’da yapılan bu fuarlar yurtdışında dil eğitimi, sertifika programları, danışmanlık hizmetleri, lisans ve yüksek lisans eğitimleri üzerine çeşitli alternatifleri bir arada toplayan bir ortam sunuyor.
İki gün boyunca lise son ve üniversite öğrencilerinin ağırlıklı olduğu kalabalığı bilgilendiren yüz kırk üniversitenin temsilcileri, genellikle gençlerin eğitim ücretleri ve yaşam koşullarını merak ettiklerini belirtiyor. Okulların öğrencilerden talepleri de verilecek eğitime göre değişiyor. Georgia Devlet Üniversitesi temsilcisi Cheryl Dalke, lisans öğrencileri için en az 3,00 GPA (Grade Point Average) ve lisansüstü eğitim için en az 3,40 GPA aradıklarını dile getiriyor. Colorado Devlet Üniversitesi’nde mühendislik bölümü öğretim görevlisi Hüseyin Sarper de başvuran öğrencilerin hem GPA, GRE (Graduate Record Examination), TOEFL sonuçlarını değerlendirdiklerini hem de yılda 15 bin dolar öğrenim ücreti aldıklarını söylüyor. İngiltere, Fransa ve Hollanda’daki devlet okulları da şartları okuldan okula değişmekle birlikte öncelikle dil yeterliliğine bakıyor.
Burs imkânı sınırlı
Vakıf üniversiteleri not ortalamalarına göre burs imkânları sağlıyor ancak temsilciler özel üniversite düşünenlerin buna bel bağlayarak gelmelerine pek sıcak bakmıyor. Burs kazanamayanlar içinse birçok üniversite örneğin Finlandiya’daki Hamk Uygulamalı Bilimler Üniversitesi’nde olduğu gibi birinci yıldan sonra okulda asistan olarak çalışma olanağı sağlıyor. Okul içi işlerde çalışan öğrenciler Colorado Devlet Üniversitesi’nde de olduğu gibi saati sekiz dolardan haftada yirmi saat çalışabiliyorlar. Dil okullarında dil eğitimi almak isteyenlerin ise burs alma ya da kurum içinde çalışarak para kazanma imkânları yok. Londra’daki dil okulu Malvern House temsilcisi IELTS iş İngilizcesi, üniversiteye hazırlık kursları ve temel İngilizce programlarının fiyatlarının 125 pounddan başlayıp 3000 pounda kadar çıktığını söylüyor. St. Giles International temsilcisi Pelin Kalyoncu elli yıllık bir dil okulu olan kurumlarında 10-17 yaş arası gençler için yaz okulları ve her yaş için gelişmiş düzeyde dil eğitimi verdiklerini belirtiyor. Yurtdışı dil okullarına başvuranların vize prosedürü olan banka hesap bakiyeleri, tüm ev ve arsaların tapu bilgileri ve vergi levhası fotokopileri gibi birçok belgeyi de hazırlaması gerektiğini hatırlatıyor.
Yardım mı lazım?
Tüm bu evrak işleriyle uğraşmak istemeyenler için bir diğer seçenek de aracı kurumlar. Tepum English Danışmanlık temsilcisi Ayşe Kapancı, okullarla yapılan yazışmaların, hazırlanacak evrakların ve diğer uygulamaların öğrenciler adına kurumlarınca yapıldığını belirtiyor. İstediği bölümü nerede okuyacağına karar veremeyen öğrenciler adına ön araştırma yapan bu tür danışmanlık kurumları, öğrencilere okul seçiminden kayıt aşamasına kadar geniş bir hizmet sunuyor. İngiltere, Almanya, İspanya, Fransa, Malta ve Kanada’da bölge kurumlarının onayladığı eğitim kalitesi yüksek okullarla çalıştıklarını belirten Kapancı, öğrencilerden değil okullardan komisyon alarak çalıştıklarını da ekliyor.
Dünyanın birçok ülkesinden okulla anlaşmalı olan aracı kurumların yanı sıra sadece belirli kriterdeki okullarla anlaşmalı olan kurumlara da dikkat etmek gerekiyor. Amerika’daki üniversitelerle ilgili danışmanlık hizmeti veren Hobsons temsilcisi Buket Vidinlisen, Hobsons’ın sadece “Saint”li yani küçük muhafazakâr üniversiteleri önerdiğini belirtiyor. Bu nedenle danışmanlık hizmetinden yararlanacak kişilerin, kurumun çalıştığı okullar hakkında biraz bilgi edinmesinde de fayda var.
“Türkiye eğitimde potansiyel bir pazar”
IEFT yetkilisi İzzet Aslantatar, fuarın yabancı okullar tarafından ilgi görmesini Türkiye’nin genç nüfusunun eğitime yatırım yapabilecek olmasına bağlıyor. Her yıl dünyanın çeşitli ülkelerine eğitim amaçlı giden elli bin Türk öğrenci olduğunu söyleyen Aslantatar, ailelerin de eğitime harcanan para açısından açık fikirli oluşunun yurtdışındaki okulları Türkiye’ye çektiğini belirtiyor. Hamk Üniversitesi eğitim koordinatörü Johanna Harju da Türkiye’de yüksek öğrenim görmek isteyen çok fazla genç olduğunu söylüyor ve ekliyor: “Türkiye eğitimde potansiyel bir pazar.”
Pazarın diğer yüzü “müşterilerin” de katılımının fazla olması, pazarın arz talep mantığıyla büyüdüğünü kanıtlıyor. Fatih Üniversitesi İngilizce Matematik Bölümü öğrencisi Semiha Taşkıran yurtdışında eğitim olanaklarını araştırmak için fuara katıldığını söylüyor. Hem farklı bir kültürde kendini geliştirmek hem de başörtülü olması nedeniyle inançlarını rahatça uygulayabileceği bir yerde eğitim görmek istediği için Türkiye’de yüksek lisans yapmayı düşünmediğini açıklıyor. Robert Koleji lise son sınıf öğrencisi Eda Akçan da “yurtdışında bir yer garanti olursa bu yıl ÖSS’ye daha rahat bir kafayla girip daha yüksek bir performans sergileyebilirim” düşüncesiyle üniversite araştırdığını söylüyor. Hukuk okumak isteyen Eda’nın annesi Nurgül Akçan da yurtdışındaki üniversite ücretlerinin Türkiye’deki özel üniversiteler kadar olduğuna dikkat çekip Türkiye yerine yurtdışını tercih edebileceklerini belirtiyor. Birçok okul ve danışmanlık kurumunu bir araya toplaması nedeniyle de IEFT fuarının seçim yaparken kendilerine kolaylık sağladığını ekliyor.
Kaçıranlar için
IEFT yurtdışı eğitim fuarına katılamayanlar veya daha geniş bilgi sahibi olmak isteyenler 8-9 Kasım tarihleri arasında İstanbul Ceylan Intercontinental Oteli’nde, 11 Kasım Ankara Sheraton Oteli’nde, 13 Kasım İzmir Hilton Oteli’nde, 15 Kasım Adana Seyhan Oteli’nde düzenlenecek fuarı ziyaret edebilirler. İngiltere, Amerika, Fransa, Hollanda, Almanya, Avusturalya, Hollanda, İtalya, Kanada ve İsviçre’den 90 üniversitenin ve birçok danışmanlık kurumunun katıldığı fuarda uzmanlar tarafından verilen seminerleri ücretsiz izlemek de mümkün olacak.
