Genel

Seçmen uyardı

Yazan: HaberVs

Beş yıl boyunca görev yapacak yöneticilerini seçmek üzere sandıklara giden Türkiye seçmeni, iktidardaki Adalet ve Kalkınma Partisi’ne (AKP) ciddi bir uyarı gönderdi. 22 Temmuz 2007 seçimlerinde yüzde 47 oy alarak ezici bir üstünlük sağlayan AKP, dün yapılan seçimlerde yaklaşık 8 puan oy kaybetti. Bu seçimlerde Türkiye çapında il genel meclisi bazında yüzde 38.95 oy alan […]



Beş yıl boyunca görev yapacak yöneticilerini seçmek üzere sandıklara giden Türkiye seçmeni, iktidardaki Adalet ve Kalkınma Partisi’ne (AKP) ciddi bir uyarı gönderdi. 22 Temmuz 2007 seçimlerinde yüzde 47 oy alarak ezici bir üstünlük sağlayan AKP, dün yapılan seçimlerde yaklaşık 8 puan oy kaybetti. Bu seçimlerde Türkiye çapında il genel meclisi bazında yüzde 38.95 oy alan AKP, 2004’te yapılan yerel seçimlere göre de 3 puan geriledi. Muhalefetteki Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) ve Milliyetçi Halk Partisi (MHP) ise 2007 seçimlerine göre 2 puanın biraz üzerinde oy artışı yakaladı. 2004 yerel seçimlerine göre değerlendirildiğinde ise CHP’nin oy oranı 5, MHP’nin ise yaklaşık 6 puan arttı. Dünkü seçimlerde CHP yüzde 23.2, MHP ise yüzde 16.1 oy alırken, Numan Kurtulmuş liderliğindeki Saadet Partisi de, genel seçimlere göre ciddi yükselişe geçerek yüzde 5’in üzerinde oy aldı ve 23 ilçede belediye başkanlığı ipini göğüsledi.

AKP 23 il ve 35 ilçe kaybetti

2004’deki yerel seçimlerde 12’si büyükşehir olmak üzere 58 il ve 483 ilçede belediye başkanlığını kazanan AKP, dünkü seçimler sonrasında 10’u büyükşehir olmak üzere 35 il ve 449 ilçede söz sahibi olabildi. Zonguldak, Tekirdağ, Sinop, Aydın, Antalya ve Giresun’u CHP’ye kaptıran AKP; Adana, Isparta, Balıkesir, Manisa ve Karabük’ü MHP’ye; Van ve Siirt’i DTP’ye; Sivas’ı BBP’ye; Yalova’yı DP’ye; Şanlıurfa’yı da bağımsız aday Ahmet Fakıbaba’ya kaybetti. İktidar partisi Trabzon’u CHP’den, Niğde’yi MHP’den ve Mardin’i de SP’den alarak zaferini ilan etti.

CHP, 3’ü büyükşehir olmak üzere 13 il ve 167 ilçeyi kazanırken; 2004 seçimlerinde ise 2’si büşükşehir olmak üzere 8 il ve 130 ilçeyi kazanmıştı. 2004 seçimlerinde 4 il ve 72 ilçe kazanan MHP ise bu seçimlerin en çok oy artışını yakalayan partisi olarak biri büyükşehir olmak üzere 10 il ve 128 ilçenin yönetimini ele geçirdi.
Seçimlerin dördüncüsü konumundaki Demokratik Toplum Partisi (DTP) biri büyükşehir olmak üzere 8 il ve 51 ilçede seçimlerin galibi oldu. DTP 2004’de 1’i büyükşehir olmak üzere 4 il ve 32 ilçede sözsahibiydi. Seçimlerde Demokratik Sol Parti biri büyükşehir olmak üzere 2 il ve 10 ilçede; Demokrat Parti bir il ve 38 ilçede; Büyük Birlik Partisi bir il ve 3 ilçede; bağımsızlar da 1 kent ile 14 ilçede oyların çoğunluğunu aldı. Anavatan Partisi’nin 4 ilçede zaferini ilan ettiği seçimlerde Özgürlük ve Dayanaşma Partisi ile Emeğin Partisi de birer ilçe kazandı.

Sahiller muhaletefin

Türkiye’nin batı ve güney sahil illerinin tercihini ağırlıkla CHP ve MHP’den yana kullandığı bu seçimlerde, en büyük oy depoları olan İstanbul ve Ankara’da büyükşehir belediye başkanlıklarını son ana kadar başa baş giden bir yarışla kazanan AKP; İzmir’de büyük hezimete uğradı. İzmir’de CHP büyükşehir belediyesinin yanısıra 30 ilçeden 29’unu da kazandı. AKP’nin oy kaybı İstanbul ve Ankara başta olmak üzere büyük merkezlere de yansıdı. AKP daha önce kendisinde olan illerden Antalya, Adana, Van, Siirt, Balıkesir, Şanlıurfa, Manisa, Aydın ve Zonguldak’ta seçimi kaybederek büyük bir şok yaşadı. AKP, yine bakan ve parti yöneticileriyle asıldığı Mersin, Eskişehir, Kastamonu, Ordu’da da umduğunu bulamadı. Adalet Bakanı Mehmet Ali Şahin seçim bölgesi Antalya’yı CHP’ye, Milli Eğitim Bakanı Hüseyin Çelik de seçim bölgesi Van’ı DTP’ye kaptırarak kabinenin en çok hüsran yaşayan isimlerinden oldu. AKP’nin ağır topu eski TBMM Başkanı Bülent Arınç da seçim bölgesi Manisa’yı MHP’ye kaptırdı. Antalya’da da seçimi kaybeden AKP, büyük çekişmenin yaşandığı Adana’yı da MHP’den aday olan eski başkanları Aytaç Durak’a kaptırdı.

Kürtler yanıtı sandıkta verdi

AKP güçlü olduğu Doğu ve Güneydoğu’da da oy kaybetti. AKP’nin “Kürt açılımı”nın bileşenlerini oluşturan TRT Şeş, bölgedeki faili meçhul cinayetlerin soruşturulmasına dair kimi kıpırtılar, makarna ve pirincin yanısıra beyaz eşya yardımları gibi uygulamalar bu mayanın tutmadığın gösterdi. Dün alınan seçim sonuçlarıyla Kürt sorununun çözümünde, beklentilerin aksine siyasi atılımlar gerçekleştiremeyen Başbakan Erdoğan’ın “Ya sev ya terket” imalı sözlerinin doğal sonucu olarak Demokratik Toplum Partisi, AKP’ye fark attı. Başbakan Tayyip Erdoğan’ın partisine verdiği “Mutlaka alın” talimatı Diyarbakır’da ters teperken, Milli Eğitim Bakanı Hüseyin Çelik’in seçim bölgesi Van ile Başbakan Erdoğan’ın ilk milletvekili seçildiği Siirt’de AKP, başkanlığı DTP’ye kaptırdı. Diyarbakır’da 2004 yerel seçimlerine yüzde 58.3 oy alan Osman Baydemir, “Hizmet siyaseti değil, kimlik siyaseti yapıyor” eleştirilerine rağmen oy oranını yüzde 65’in üzerine çıkarırken pertisi DTP elindeki belediyelere ek olarak Kulp, Hani, Çınar, Eğin ilçeleri ile 2 belde belediyesi daha kazandı. Güneydoğu’da ezici bir üstünlük sağlayan DTP, bu sonuçlarla bölgede en az 5 yıl daha söz sahibinin kendisi olduğunu da bir kez daha gösterdi.

İstanbul’da CHP yükselişte

Yerel seçimlerin sonucu en çok beklenen ili İstanbul’da CHP’nin adayı Kemal Kılıçdaroğlu partisine ciddi bir oy kazandırmasına karşılık ipi göğüsleyen AKP’nin adayı Kadir Topbaş oldu. Kesin olmayan resmi sonuçlara göre Kadir Topbaş’lı AKP yüzde 44, CHP’nin yükselen yıldızı Kemal Kılıçdaroğlu ise yüzde 37 oy aldı. İstanbul’da MHP adayı Ahmet Turgut yüzde 5.1, SP adayı Mehmet Bekaroğlu yüzde 4.9, DTP adayı Akın Birdal da yüzde 4.5 oy aldı. İstanbul Büyükşehir Beledeyesi’nde olduğu gibi İstanbul’un birçok ilçesinde de AKP ve CHP arasında başa baş mücadeler yaşandı. Şişli’de DSP’li Mustafa Sarıgül zaferini erken ilan eden başkanlar arasında yer alırken, Bakırköy, Beşiktaş, Kadıköy’de CHP konumunu korudu. MHP, İstanbul genelinde oyunu artırmasına karşın ilçe belediye başkanlığı kazanamadı. 2004 yerel seçimlerinde ANAP’ın kazandığı Adalar, Büyükçekmece ve Çatalca ilçelerini 29 Mart 2009 seçimlerinde CHP kazanırken; Kartal, Maltepe, Sarıyer ve Silivri’de AKP belediyeleri el değiştirerek, CHP’nin oldu. Şişli’de ise bir önceki seçimde CHP adayı olan Mustafa Sarıgül, partiden ihracı sonucu geçtiği DSP’den ipi göğüsledi. Yeni kurulan 4 ilçeden Başakşehir, Sancaktepe ve Sultangazi’de AKP adayları; Ataşehir’de ise CHP adayının kazandığı İstanbul’da AKP toplam 25 ilçeyi kazanırken, CHP 12 ilçede ipi göğüsledi. Arnavutköy, Bağcılar, Bahçelievler, Başakşehir, Bayrampaşa, Beykoz, Beyoğlu, Beylikdüzü, Çekmeköy, Esenler, Esenyurt, Eyüp, Fatih, Gaziosmanpaşa, Güngören, Kağıthane, Küçükçekmece, Pendik, Sancaktepe, Sultanbeyli, Sultangazi, Şile, Ümraniye, Üsküdar ve Zeytinburnu’nda sandıktan AKP adayları çıkarken; Adalar, Ataşehir, Avcılar, Bakırköy, Beşiktaş, Büyükçekmece, Çatalca, Kadıköy, Kartal, Maltepe, Sarıyer ve Silivri’de ise seçmen tercihini CHP’nin adaylarından yana kullandı.

Ankara’da yine Gökçek

Ankara’da AKP, CHP ve MHP arasında kıran kırana geçen yarışı bir kez daha Melih Gökçek kazandı. AKP adayı Gökçek yüzde 38 oy oranıyla rakiplerini geride bırakarak üst üste dördüncü kez Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı seçilirken; CHP adayı Murat Karayalçın yüzde 32, MHP adayı Mansur Yavaş da yüzde 27 oy alabildi. Resmi olmayan seçim sonuçlarına göre Ankara’nın ilçelerinden Çankaya bir kez daha CHP’nin kalesi olarak tescillendi. CHP Yenimahalle’de ise sürpriz yaparak AKP’nin yönetiminde bulunan ilçeyi kazandı. Turgut Altınok’un Keçiören Belediye Başkanlığından çekilmesi ile boşalan adaylığa getirilen Mustafa Ak ise AKP ile seçimi galip bitirdi. AKP Gölbaşı belediye başkanlığını ise MHP’li aday Yakup Odabaşı’na kaptırdı. Ankara’da AKP 15, MHP 6 ve CHP ise 4 ilçeyi kazandı. Altındağ, Keçiören, Akyurt, Çamlıdere, Çubuk, Elmadağ, Etimesgut, Güdül, Haymana, Kazan, Mamak, Polatlı, Pursaklar, Sincan ve Şereflikoçhisar’da ipi göğüsleyen AKP oldu. Ankara’nın diğer ilçeleri Gölbaşı, Bala, Beypazarı, Evren, Kızılcahamam ve Nallıhan’da MHP’nin adaylarının kazandığı yerel seçimleri Çankaya, Yenimahalle, Kalecik ve Ayaş’ta ise CHP kazandı.

Seçimlerin galibi belediye başkanları

19 partinin yarıştığı ve kayıtlı 48 milyon 650 bin seçmenin 177 bin 50 sandıkta kullandığı oylar sonucu 29 Mart yerel seçimlerinini kesin olmayan resmi sonuçlarına göre 81 ilde kazanan adaylar ve partiler şöyle sıralandı:

AKP
Adıyaman:Muhammet Büyükaslan
Ağrı:Hakan Arslan
Afyon: Burhanettin Çoban
Ankara: Melih Gökçek
Aksaray: Nevzat Palta
Amasya: Cafer Özdemir
Ardahan: Faruk Köksoy
Bayburt: Hacı Ali Polat
Bilecik: Selim Yağcı
Bingöl: Serdar Atalay
Bitlis: Fehmi Alaydın
Burdur: Sebahattin Akkaya
Bursa: Recep Altepe
Bolu: Alaaddin Yılmaz
Çankırı: İrfan Dinç
Çorum: Muzaffer Külcü
Denizli: Nihat Zeybekci
Düzce: İsmail Bayram
Elazığ: Mehmet S.Selmanoğlu
Erzincan: Yüksel Çakır
Erzurum: Ahmet Küçükler
Gaziantep: Asım Uğur Güzelbey
Hatay: Lütfü Savaş
İstanbul: Kadir Topbaş
Kahramanmaraş: Mustafa Poyraz
Karabük: Hüseyin Erer
Kars: Nevzat Bozkut
Karaman: Kamil Uğurlu
Kayseri: Mehmet Özhaseki
Kırşehir: Yaşar Bahçeci
Kırıkkale: Veli Korkmaz
Kilis: Mehmet Abdi Bulut
Kocaeli: İbrahim Karaosmanoğlu
Konya: Tahir Akyürek
Kütahya: Mustafa İça
Malatya: Ahmet Çakır
Mardin: Mehmet Beşir Ayanoğlu
Muş: Necmettin Dede
Nevşehir: Hasan Ünver
Niğde: Faruk Akdoğan
Rize: Halil Bakırcı
Sakarya: Zeki Toçoğlu
Samsun: Yusuf Ziya Yılmaz
Tokat: Adnan Çiçek
Trabzon: Orhan F. Gümrükçüoğlu
Yozgat: Yusuf Başer
CHP
Artvin: Emin Özgün
Aydın: Özlem Çerçioğlu
Antalya: Mustafa Akaydın
İzmir: Aziz Kocaoğlu
Edirne: Hamdi Sedefçi
Çanakkale: Ülgür Gökhan
Giresun: Kerim Aksu
Kırklareli: Cavit Çağlayan
Mersin: Macit Özcan
Muğla: Osman Gürün
Sinop: Baki Ergül
Tekirdağ: Adem Dalgıç
Zonguldak: İsmail Eşref

MHP
Adana: Aytaç Durak
Bartın: Cemal Akın
Balıkesir: İsmail Ok
Gümüşhane: Mustafa Canlı
Isparta: Yusuf Ziya Günaydın
Kastamonu: Turhan Topçuoğlu
Manisa: Cengiz Ergün
Uşak: Ali Erdoğan
Osmaniye: Kadir Kara

DTP

Batman: Nejdet Atalay
Diyarbakır: Osman Baydemir
Hakkari: Fadıl Bedirhanoğlu
Iğdır: Mehmet Nuri Güneş
Siirt: Selim Sadak
Şırnak: Ramazan Uysal
Van: Bekir Kaya
Tunceli: Edibe Şahin

DSP

Ordu: Seyit Torun
Eskişehir: Yılmaz Büyükerşen

BBP

Sivas: Doğan Ürgüp

DP
Yalova: Yakup Koçal

Bağımsız
Şanlıurfa: Eşref Ahmet Fakıbaba

Yorum yazın