Resim Heykel Müzesi olarak kullanılan Dolmabahçe Sarayı Veliaht Dairesi, Mimar Sinan Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi’nden (MSGSÜ) alınarak Tablo Müzesi’ne dönüştürülüyor. Yapının sahibi TBMM Milli Saraylar Dairesi ile yapının sahibi MSGSÜ arasındaki devir protokolü 15 Kasım 2011’de imzalanmıştı.
Atatürk’ün isteğiyle 1937’de MSGSÜ’e tahsis edilen Veliaht Dairesi, bu tarihten restorasyona girdiği 2007’ye kadar Resim Heykel Müzesi’nin mekânıydı. Ülkemizde resim ve heykele özel ilk müze olma niteliğini de taşıyordu . Ancak, Türkiye’de hiçbir sanat kurumun elinde bulunmayan ve sayısı 10 bine yaklaşan modern tablonun korunma şartları son yıllarda tartışma konusu olmuştu. Binanın sahibi Milli Saraylar Dairesi yıllar süren restorasyonu bir türlü sonuçlandırılamadı ve soruna çözüm getiremedi.
Radikal’den Abdullah Kılıç’ın 1 Kasım 2012 tarihli haberine göre devreye Cumhurbaşkanı Abdullah Gül girdi ve Mimar Sinan Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Yalçın Karayağız’dan, eserlerin bir an önce taşınmasını isteyerek “Size hemen uygun bir yer tahsis edelim ve oraya taşının” dedi. Heykel ve tabloların, boşaltılan Sultanahmet Adliyesi’ne taşınması düşünüldü. Ancak eski adliyenin mülkiyetinde sorun çıkması üzerine Karaköy’deki İstanbul Modern’in yanındaki 5 No’lu Antrepo gündeme geldi. Başbakan Erdoğan devreye girerek Denizcilik Müsteşarlığı’ndan 5 No’lu Antrepo’nun üniversiteye tahsisini istedi. Böylece antrepo, müzenin yeni adresi oldu. Yine aynı habere göre antreponun renovasyon projesinin mimar Emre Arolat tarafından hazırlanması yönünde anlaşmaya varıldı.
Müzenin taşınma kararının ardından 80 oda 9 salondan oluşan, 11 bin metrekare üzerine oturan ve Osmanlı döneminde Sultan Abdülaziz, 5. Murat, 2. Abdülhamit, Mehmet Reşat ve Vahdettin tarafından kullanılan Veliaht Dairesi’nin hangi amaçla kullanılacağı soru işaretiydi.
Devredilmiş müzeye “baskın”
Miliyet gazetesi 7 Ocak’ta, Ankara muhabiri Önder Yılmaz imzalı ilginç bir haber yayınladı. Haberdeki “Milli Saraylar Başkanlık Divanı’nın 6 Ocak’ta sürpriz bir şekilde Veliaht Dairesi’ne baskın yaptığı, binanın mezbeleye döndüğünün görülmesi üzerine MSGSÜ’ye yapılan tahsisin iptal edildiği” bilgisi sorguya muhtaçtı. Ancak konuyla ilgili, daha önceki haberlerde yer almayan şu bilgiye yer veriyordu:
“Restorasyon çalışması sonrası burası Milli Saraylar’ın envanterindeki tablolarla donatılarak ‘Tablo Müzesi’ olarak hizmete sokulacak. Osmanlı sultanları arasında “ressam” olmasıyla ün salan Halife Abdülmecit’in 10 binden fazla eseri yine bu alanda sergilenecek. Kendisinin resim yaptığı oda, yine halifenin kullandığı resim malzemeleri, boyaları, şovaleleri ile donatılarak ‘Abdülhamit’in resim stüdyosu’ olarak orjinal haliyle halka açılacak.”
Sanat tarihçi Ayşe H. Köksal ise Radikal İki’de 22 Ocak’ta yayınlanan yazısında, tarihi binanın “tablo müzesi” yapılacağına dair bilginin inandırıcılığını sorguladı. Şunları söyledi:
“Saraylı olma hevesiyle…”
“(…) Veliahd Dairesi’ndeki Resim ve Heykel Müzesi güncel olanı yakalamak için değil, tam tersine bir tarihi korumak, hatırlamak ve gerekirse müzenin aracılığıyla bir dönemin eleştirisini yapmak için gereklidir.
Bu durum asıl meselenin Veliahd Dairesi’nin uzun zamandır öngörülen ve kimi yerde dillendirilen daha geniş ve siyasi bir proje için kullanılma olasılığını akla getiriyor. Sarayların birer birer otel zincirlerine teslim edildiği ve kültürel dönüşüm adı altında AVM’lerin tarihin yerini aldığı bir dönemden söz ediyoruz. Veliahd Dairesi de, Akaretlerin dönüştüğü ve iktidarın Saraylı olma hevesiyle müzenin yanındaki alanı hükümet konağı haline getirdiği bir alanın merkezinde. Bu yüzden ‘Meclis baskınının’ ardında ihmal edilen kültüre sahip çıkma hizmetinin olduğuna inanmak pek kolay değil.”
BK/GT
