Akıllı telefonların yaygınlaşmasıyla birlikte, cep telefonları artık nadiren telefon olarak kullanılır hale geldi. Sokaklar, telefonları ellerinden düşmeyen gençlerle doluyor. Gençler, telefonlarından facebook’a girip statu güncellemesi yaparken, Twitter’dan tweet atıyor.
Sanal ortamda son dönemde yaygınlaşan uygulamalardan biri ise Foursquare. Lokasyon bazlı çalışan Foursquare, sosyal ağ olma özelliğini de taşıyor. Cep telefonuna indirilen uygulama sayesinde, insanlar nerede olduklarını paylaşırken, arkadaşlarının da nerelerde gezdiğini takip ediyorlar. Bu sayede, arkadaşının yakındaki bir yerde check in yaptığını gören kullanıcı, arkadaşına sürpriz yapıp karşısına çıkabiliyor. Moda tasarımcısı İzlem Ünver “Foursquare sayesinde uzun süredir görmediğim bir arkadaşımla yakın mekanlarda olduğumuzu farkettim. Karşısına çıkarak sürpriz yaptım. Foursquare böyle sürprizleri de olası kıldığı için çok eğlenceli bir uygulama” diyor.
Takma ismi Prf quirrel olan bir ekşisözlük yazarı ise, “İşe yaramadığını söyleyen insanlar var. Mesela geçen gün Ankara Kızılay Starbucks'ta alt kata indim, doluydu geri yukarı çıktım, oturup bir check in yaptım ve arkadaşımın da orada olduğunu gördüm. Hemen alt kata gel dedi, gittim oturdum iki saat muhabbet ettim. Foursquare olmasaydı nasıl olurdu fikrim yok” diyerek durumu özetliyor.
Sosyal medyanın mobil hali…
Foursquare.com ağının temel fonksiyonu kullanıcılarına lokasyon bazlı paylaşım yapma imkânı sağlaması. Dennis Crowley ve Naveen Selvadurai, 2009 yılında kurmuş oldukları bu servisten daha önce Dodgeball adında yine lokasyon bazlı çalışan bir sosyal medya sistemi daha kurmuşlardı ve 2005 yılında Google bu sistemi satın almıştı.
Foursquare ile arkadaşlarınızın nerede olduklarını, arkadaşlarınızın gittikleri yerleri ve gittikleri yerler ile ilgili notlarını görebiliyorken, farklı uygulama destekleriyle o an nerede olduğunuzu anında paylaşabiliyorsunuz. Ayrıca sistem otomatik olarak bulunduğunuz yere ulaşım haritasını da paylaşıyor.. Twitter ve FriendFeed ile de yer ve mekân paylaşımı yapabiliyorken, Foursquare bu işlemi çok daha ileri seviyelere taşıyor. Bulunduğunuz mekanı bildirmeniz yanında, mekana hangi sıklıklarda gittiğinize göre rütbeniz ve puanınız yükseliyor. Bulunduğunuz mekânın beğendiğiniz veya beğenmediğiniz özelliklerini de mekânla ilgili girdi yaparken not olarak yazabiliyorsunuz; sizden önce o mekâna gidenlerin notlarını okuyarak mekânla ilgili menüde bulamayacağınız bilgiler edinebiliyorsunuz.
Servisin farklı uygulamaları da mevcut. Sistemi isteğinize bağlı olarak Facebook ve Twitter ile de entegre olarak çalıştırabiliyorsunuz. Cep telefonunda ki GPS özelliğiyle birlikte program, bulunulan yere göre kullanıcılarına mekânların listesini çıkartıyor ve kullanıcılar bulundukları mekanı seçerek nerede olduklarını belirtebilmek için “check-in” fonksiyonunu kullanıyorlar. GPS özelliği haricinde isterseniz telefonunuz aracılığıyla foursquare.com adresine üyeliğinizle girerek bulunduğunuz yerin ismini yazarak o yerde olduğunuzu belirtebiliyorsunuz. Apple iPhone, Symbian, Android işletim sistemi kullanan telefonlar ve Blackberry'ler için telefon uygulaması bulunan Foursquare sistemini isterseniz internet erişimi olan herhangi bir telefon ile de kullanabiliyorsunuz. Telefonunuza uygun olan uygulamayı indirebilmek için foursquare sisteminin internet sitesine girmeniz yeterli.
Foursquare sisteminin başka bir önemli özelliği ise bulunduğunuz yerin müdavimlerini de göstermesi. Telefonunuzla bulunduğunuz yeri seçtiğinizde, o yere gelip en çok “check-in” yaptırmış olan kişiyi “mayor” başlığı altında görüyorsunuz. O kişiyle ilgili diğer profil bilgilerine de ulaşabiliyorsunuz.
Sistemin bir başka önemli özelliği ise işletme sahiplerine pazarlama konusunda destek veriyor olması. İşletme sahipleri eğer isterlerse site üzerinden “venue” özelliğini kullanarak belirttikleri işletmenin sahibi olduklarını kanıtladıktan sonra, sistemi kullanarak işletmelerini ziyaret edenlere ve onların yorumlarına ulaşabiliyor. İşletmelerine check-in yapanları da ayrıca takip edebiliyorlar. Bazı işletme sahiplerinin işletmelerinde “müdavim” olarak gözükenlere çeşitli hediyeler veriyor olması, bu ödüll sisteminin giderek yaygınlaşacağını gösteriyor.
Foursquare’i, navigasyon bazlı diğer uygulamalardan ayıran özelliği ise sosyal ağ gibi işlemesi. Foursquare, “Check in” işlemiyle nerede olduğunuzu belgelerken, deneyiminizi facebook ve twitter’da da paylaşma imkanı sunuyor. Uygulama sayesinde, civardaki gidilebilecek sinema, kafeleri görebilirken, kullancıların o mekanlar hakkında yaptığı yorumlara da erişmek mümkün. Onat Tayaz “Geçen pazar, Cihangir'de 13 Lounge adlı cafe'ye oturduğumda check in yapmak için Foursquare uygulamasını açtım. Yakın bir arkadaşımın da aynı mekanda daha önceden bulunduğunu ve ipucu olarak sandviçlerini önerdiğini okuduğumda onu arayıp hangi sandviçi önerdiğini sordum. Tercihimi arkadaşımın önerdiği sandviçten yana kullandım ve çok memnun kaldım” diyor.
Sistemin kullanıcılarından birisi bilgisayar mühendisliği okuyan Halil İbrahim. Yeni bir yerdeyken ne yemek yiyebileceğine karar veremeyince bu sistemi kullanmaya başladığını söylüyor:
“Acilen yemek için bir yerde durmuştum ilk defa bulunuyordum orada. Sistemi çalıştırdım etraftaki bütün restorantlar karşıma çıktı. Yorumları okudum. O gün yediğim yemeği ve yeri sadece oradan almış olduğum geri dönüşe göre belirledim. Hemen bende check-in yaptım ve neyi beğendiğimi de not olarak ekledim. Bu sistemi daha önce bir arkadaştan duymuştum, henüz kullanmaya başlamamıştım.” Ayrıca Facebook ve Twitter' ı da kullandığını söyleyen İbrahim, bu sistemin facebook ve twitter’dan çok farklı olduğunu düşünüyor.
Uygulamanın bir diğer artısı ise, civardaki fırsatları takip etme imkanı sunması. Örneğin yakınınızda bulunan bir restaurant, o mekanda “check in” yapanlara, bir yemeği yarı fiyatına veriyor ya da kahve ikram ediyor. Bu da insanları check in yapmaya teşvik ediyor. Bu sayede mekanların da Foursquare kullanıcıları aracılığıyla reklamı yapılmış oluyor. Foursquare kullancıları gittiği yerleri paylaşarak deneyimini arttırdıkça puan kazanıyor. Paylaşım arttıkça, yeni rozetler kazanmayı sağlıyor. Bu özelliği ise, uygulamayı eğlenceli bir oyun haline dönüştürüyor. 26 yaşındaki Remziye Dokumacı, fırsatları takip ettiğini ve foursquare sayesinde çeşitli mekanlarda indirimden yararlandığını söylüyor.
Sistemin bir başka kullanıcısı ise profesyonel fotoğrafçılık yapan Cihat. Geçtiğimiz aylarda Yerebatan Sarnıcı’nda bir etkinliğe katılıyor ve bu sistemi ilk kez orada kullanıyor. “Sadece merak ederek bu sistemi kullandım ve bu yerle ilgili onlarca girilmiş yorumu görünce açıkcası şaşırdım.” diyen Cihat, 'En çok ilgimi çeken ise Türkiye’de turist olarak bulunan birinin Yerebatan sarnıcında fotoğraf çekecek olanlar için sistemi kullanarak tavsiyelerde bulunmuş olmasıydı. buna inanamadım” diyor.
Uygulama, bir şekilde “teşhir” ve “röntgen” unsurlarını da barındırıyor. Kullanıcılar, adım adım nerede olduğunu arkadaşlarıyla paylaşırken, arkadaş listesindekilere kendilerini takip etme olanağı sunuyor. Foursquare kullancılarına çeşitli mekanlardaki anlık indirimlerden yararlanma fırsatı sunan uygulama, yanlış kullanıldığında tehlikeleri de beraberinde getiriyor. Örneğin, evine girdiğinde check in yapan birçok kullanıcıyla karşılaşmak mümkün. Evindeyken check in yapan kullanıcılar, açık ev adresini deşifre etmiş oluyor. Son gelen güncellemeyle birlikte ev adresini sadece arkadaşlarla paylaşma seçeneğinin de bulunması, gizliliği attırıyor.
Kullanımı gittikçe artan Foursquare ile birlikte, gittiği mekana girdiği gibi telefonlarına sarılan gençleri görmek olağan bir hâl alıyor. Ancak uygulamanın hızla yaygınlaşması, bazı alışkanlıkları da ortadan kaldıracak gibi görünüyor. Örneğin gece bir kulübe gittiğinizde “arkadaşa bakıp çıkacaktım” demek artık pek mümkün olmayacak, bizden söylemesi….
